ZUBI (LAT. DENS, DENTIS) SU KALCIFIKOVANI ORGANI, KOJI SE NALAZE NA POČETKU DIGESTIVNOG TRAKTA, U USNOJ DUPLJI. USAĐENI SU U ALVEOLARNE NASTAVKE GORNJE I DONJE VILICE I SMJEŠTENI U ČAŠICE (ALVEOLE). ČOVJEK OBIČNO IMA 32 STALNA I 20 MLIJEČNIH ZUBA
Od čega je građen zub
Svaki ljudski zub je izgrađen od tri kalcifikovana tkiva: gleđi, dentina i cementa i specijalizovanog vezivnog tkiva — zubne pulpe.
Zubna gleđ ili caklina(lat. substantia adamantina s. enamelum) je čvrsto mineralno tkivo, koje prekriva dentin u predjelu anatomske krune zuba. Sadrži 4-6% organskih i 94-96% neorganskih materija, a najbolje je razvijena na griznoj površini. To je najtvrđi dio zuba (i najtvrđe tkivo u organizmu uopšte), ali je veoma krta.
Dentin (lat. substantia eburnea) ili zubna kost je čvrsto tkivo koje izgrađuje najveći dio zuba. Ima približan oblik zuba, a u centralnom dijelu formira zubnu šupljinu.
Cement (lat. substantia ossea s. crusta petrosa) je mineralizovano vezivno tkivo, koje prekriva dentin u predjelu anatomskog korijena zuba. Po građi je sličan kostima i sadrži 32% organskih i 68% neorganskih materija. Najdeblji je u predjelu vrha (1-2mm) i račvanja korjenova.
Zubna pulpa (lat. pulpa dentis) ispunjava unutrašnjost zuba, a sastoji se od rastresitog vezivnog tkiva. Osnovni strukturni elementi pulpe su vezivno-tkivne ćelije, vlakna i osnovna supstanca. Pulpna komora (lat. cavum dentis) je analogna spoljašnjoj konturi zuba.
Periodi nicanja zubi
Čovjek ima dva perioda nicanja zuba (difiodoncija), pa razlikujemo primarnu (mliječnu) i stalnu denticiju. Mliječna denticija se sastoji od 20 zuba (lat. dentes decidui), čije nicanje počinje u šestom mjesecu života. Veoma rijetko, beba odmah po rođenju ima iznikle zube, koji se označavaju kao prenatalni. Stalna denticija se obično sastoji od 32 zuba (lat.dentes permanentes s. adulti), a počinju da niču od šeste godine života. Postoji i period tzv. mješovite denticije (kada su prisutni i stalni i mliječni zubi u ustima) i traje od 6 do 12 godine života.
Podjela zuba
Prema morfološkim karakteristikama zubi se dijele na klase:
- sjekutiće (lat. dentes incisivi)
- očnjake (lat. dentes canini)
- pretkutnjake ili premolari (lat. dentes praemolares)
- kutnjake ili molari (lat. dentes molares)
