Negativan Rh faktor u trudnoći može dovesti do problema, ali se oni mogu i izbjeći. Ako je vaša krvna grupa negativna ili niste sigurni da li je + ili -, bilo bi dobro da pročitate ovaj tekst.
Bilo da je vaša krvna grupa Rh pozitivna ili negativna, to neće uticati na tok vašeg života i na vaše zdravlje. Ali, može da utiče na vašu trudnoću, i to u slučaju ako je vaš Rh faktor negativan a faktor vašeg nerođenog djeteta – pozitivan. Kako negativan Rh faktor u trudnoći u može dovesti do komplikacija, sve što treba da znate o krvnim grupama i rezus faktoru majke, oca i bebe, o simptomima Rh inkompatibilnosti, te kada se Rh imunoglobulin daje trudnicama, saznajte u nastavku.
Šta znače pozitivna i negativna krvna grupa i šta je Rh faktor?
Rh pozitivnu krv ima oko 85 odsto ljudi na svijetu i stoga nema potrebe da brinu o Rh faktoru.
Međutim, žene koje imaju Rh negativnu krvnu grupu moraju sa oprezom da postupaju tokom trudnoće i u postporođajnom periodu, kako bi se spriječile potencijalno opasne posljedice u budućnosti.
Rh ili rezus faktor je genetska osobina koja određuje postoje li određeni protein na površini vaših eritrocita, odnosno crvenih krvnih zrnaca.
Postoje bjelančevine (proteini) kojima se određuje krvna grupa, pa tako krvna grupa A ima jednu vrstu proteina, B drugu, AB obe, a nulta grupa nema nijednu.
Pored tih bjelančevina, postoje i oni proteini koje neki ljudi imaju a drugi nemaju.
Ti proteini nazivaju se “rezus faktor” (Rh faktor). Ako imate ove proteine, onda ste Rh pozitivni (Rh+). Ako ih nemate – Rh negativni ste (Rh-).
Rezus faktor je, takođe, antigen, odnosno – supstanca sposobna da reaguje sa antitijelima.
Bilo da ste Rh pozitivni ili negativni, to neće uticati na tok vašeg života i vaše zdravlje, ali može uticati na vašu trudnoću, i to u slučaju ako je vaš Rh faktor negativan a faktor vašeg nerođenog djeteta – pozitivan.
Ovo medicinsko stanje je poznato kao Rh inkompatibilnost.
Beba krvnu grupu nasljeđuje od mame i tate. Rh negativni roditelji mogu prenijeti Rh negativnu krv svojoj bebi, a Rh pozitivan roditelj može prenijeti ili Rh pozitivnu ili Rh negativnu krvnu grupu, u zavisnosti od nasljednog faktora.
Jednostavnije govoreći, cijela priča izgleda ovako:
MAMA + i TATA + = DIJETE + (nema imunoreakcije i nema rizika)
MAMA + i TATA – = DIJETE +/- (nema imunoreakcije – nema rizika)
MAMA – i TATA – = DIJETE – (nema imunoreakcije – nema rizika)
MAMA – i TATA + = DIJETE – (nema imunoreakcije – nema rizika)
MAMA – i TATA + = DIJETE + (obavezna injekcija imunoglobulina zbog moguće imunoreakcije)
Dakle, ako su oba roditelja bebe Rh pozitivni, beba će uvijek biti Rh pozitivna. Isto je i sa Rh negativnom krvnom grupom, ako je imaju oba roditelja i beba će je naslijediti. Ako je mama Rh pozitivna, a tata Rh negativan – nema imunoreakcije, bez obzira na to koji će rezus faktor beba da naslijedi.
Ako je otac Rh pozitivan, a majka Rh negativna, dijete će obično biti Rh pozitivno, što rezultira Rh-inkompatibilnošću i mogućom imunoreakcijom majčinog organizma.
Neslaganje krvi u kombinaciji A, B i 0 krvnih grupa
Inkompatibilnost, odnosno neslaganje krvi može da se desi i u kombinaciji AB0 krvnih grupa, a ne samo u slučaju pozitivnog ili negativnog Rh faktora.
U slučaju grupnog neslaganja, majka ima krvnu grupu 0 (nula), a dijete krvnu grupu A ili B, što može da dovede do anemije in utero, odnosno u materici.
Ono što može da upućuje na inkompatibilnost:
- Prekomijerna amnionska tečnost odnosno plodova voda, koja okružuje bebu u stomaku (dijagnostikuje se ultrazvukom)
- Slab mišićni tonus novorođenčeta
- Slab motorički i mentalni razvoj
- Produžena žutica
Rh inkompatibilnost ima potencijal za stvaranje osjetljivosti kod majke, odnosno Rh senzibilizacije.
Tokom porođaja, a rjeđe tokom trudnoće, postoji vjerovatnoća da će se krv vašeg djeteta miješati s vašom krvlju.
Ako ste Rh negativni, a vaša beba Rh pozitivna, vaše tijelo može reagovati na bebinu krv kao na uljeza i to proizvodnjom antitijela koja napadaju bebine pozitivne eritrocite.
U većini slučajeva to nije problem ako je ovo vaša prva trudnoća, jer količina antitijela koja je prvobitno proizvedena nije dovoljna da bi nanijela štetu djetetu, a i zato što se senzibilizacija najčešće javlja nakon porođaja.
Pored toga, u većini slučajeva ne nastaju komplikacije, jer se ovo stanje obično dijagnostikuje vrlo rano u trudnoći i liječi se injekcijama Rh imunoglobulina, čime se sprječava da imuni sistem trudnice stvori sopstvena Rh antitijela koja bi napala Rh pozitivna crvena krvna zrnca fetusa.
Dakle, Rh imunoglobulin sprječava vaš imunološki sistem da stvara antitijela koja mogu napadati krv vaše bebe tokom trudnoće.
Međutim, ako ne dobijete Rh imunoglobulinsku injekciju, vaše tijelo može nastaviti da proizvodi antitijela usmjerena protiv Rh-pozitivne krvi.
To dovodi do velikih problema ako ponovo ostanete u drugom stanju, a fetus ima Rh pozitivnu krv.
U tom slučaju, ova antitijela mogu proći kroz placentu i napadati crvena krvna zrnca fetusa. Ta antitijela razaraju eritrocite djeteta i uzrokuju hemolitičku bolest novorođenčeta sa pojavom anemije i otoka kod djeteta.
Ako se fetalna anemija detektuje tokom trudnoće, stručnjaci imaju mogućnost obavljanja fetusne transfuzije krvi. Srećom, zbog rasprostranjenog korištenja Rh imunoglobulina, to je rijetko kad potrebno.
Negativan Rh faktor u trudnoći: Kada se Rh imunoglobulin daje trudnici?
Rh imunoglobulin se daje Rh negativnoj ženi koja nosi Rh pozitivni fetus, čime se sprječava Rh senzibilizacija.
Imunoglobulin ne može da spriječi oštećenja nanijeta Rh pozitivnom fetusu, ako je majka već razvila senzibilizaciju, odnosno ako je već osetljiva na pozitivni Rh faktor i ima razvijena antitijela.
Rh imunoglobulin se daje da bi se spriječila senzibilizacija u sledećim slučajevima:
- Nakon amniosenteze.
- Nakon krvarenja u drugom ili trećem trimestru trudnoće.
- U 28. nedjelji trudnoće.
- Nakon abdominalne traume tokom trudnoće.
- U roku od 72 sata posle porođaja Rh pozitivnog deteta.
- Nakon pretećeg ili potpunog pobačaja, ili indukovanog abortusa, i u nekim drugim slučajevima.
Test krvi na Rh faktor u trudnoći
Ako ste trudni, vaš doktor je dužan da vas uputi na test krvi, kojim će biti utvrđena krvna grupa i Rh faktor.
Ovaj osnovni test krvi određuje jeste li Rh pozitivni ili negativni, ne nosi nikakav rizik, niti vam je potrebna posebna priprema.
Ako ste Rh negativni, onda se obično i otac bebe testira.
Ako ste i vi i vaš partner Rh negativni, i beba će imati isti rezus faktor pa nemate razloga za brigu. Isto tako, ako ste oboje Rh pozitivni, i beba će imati “plusić” uz svoju krvnu grupu.
Drugo rutinsko testiranje u trudnoći koja se zove skrining antitijela, provodi se kako bi se utvrdilo da niste već Rh osjetljivi.
Ako ste Rh negativni, trebaće vam injekcija Rh imunoglobulina oko 28. sedmice trudnoće (ranije za blizance), i obično u roku od 72 sata nakon porođaja.
Svakako, blagovremeno otkrivanje faktora rizika u trudnoći, njihovo pravilno praćenje i sprovođenje adekvatne terapije, omogućiće rođenje zdravog deteta.
E.B.
MamaKlik.com
STRAH U TRUDNOĆI I OD POROĐAJA: Oslobodite se napetosti i pobijedite napade panike
