Šta je astma i kako nastaje alergijska astma kod djece? Da li je astma nasljedna bolest i da li je svaka astma – alergijska astma? Koji su simptomi i kako se uspostavlja dijagnoza…
Nekada je proljeće bilo “ekskluzivno” godišnje doba za alergije ali je ambrozija poremetila ovu priču i pošto cvjeta od jula do prvih hladnih zimskih dana, prva je na listi “promotera” tj. okidača zbog kojih se javlja alergijska astma kod djece i može se javiti bilo kada tokom godine.
Šta je u stvari astma?
Astma nastaje zbog suženja (koje se naziva spazam ili opstrukcija) disajnih puteva.
Na sluzokoži koja oblaže bronhije i bronhiole (to su mali i srednji disajni putevi) se dešava složena reakcija alergena (sada je to polen) sa ćelijama koje stvaraju supstance odgovorne za alergijsku reakciju.
To su medijatori (“posrednici”) alergijske reakcije, a dovode do suženja bronhijalnih puteva.
Bronhoopstrukcija nastaje dijelom zbog skupljanja (spazma) kružnog mišića u zidu bronhiola, ali i zbog prekomjernog lučenja bronhijalnog sekreta. Rezultat je otežan prolazak vazduha pri udahu i izdahu.
Da li je astma nasljedna bolest? Kako se pojavljuje alergijska astma kod djece?
Jeste, ali može da se javi i kod djece čiji roditelji nemaju astmu!
Alergijska astma se dešava kod djece koja imaju sklonost ka alergijskim bolestima, što se stručno naziva atopijska konstitucija.
Dakle, ne nasljeđuje se astma, već sklonost ka alergijskim bolestima, a astma je samo jedna od njih.
Obično se nađu članovi uže familije koji imaju neku alergijsku bolest (mada je danas teško naći porodicu bez alergije).
Dijete ima pun nos sekreta zbog ambrozije, može li se ovo “spustiti” na bronhije?
Iako je mehanizam nastanka veoma sličan, radi se o dvije bolesti.
Alergijska kijavica (alergijski rinitis) je bolest gornjih disajnih puteva, a astma je oboljenje koje zahvata male i srednje – dakle donje disajne puteve.
Alergijska kijavica se ne spušta na bronhije, kako se to ponekad pogrešno misli!
To, naravno, ne znači da dijete ne može da ima obje bolesti – može, ali se tada radi o alergijskoj reakciji, koja se desila na različitim dijelovima disajnih puteva.
Može li neka infekcija da doprinese nastanku napada astme?
Može!
Ovo se dešava često i kod djece sa alergijskom astmom, a gotovo uvijek kod djece koja pate od nealergijske astme.
Zna se da brojni virusi, koji napadaju disajne organe (respiratorni virusi), pokreću lanac stvaranja i lučenja medijatora – supstanci koje dovode do bronhoopstrukcije.
Nažalost, kad god virusi “haraju”, to je jedan od razloga povećane učestalosti astme u tom periodu.
ALERGIJSKA ASTMA I SIMPTOMI
Kako prepoznati alergijsku astmu kod djece?
Kada dijete ima pravi (tipični) napad astme, onda lako može da se posumnja na to oboljenje.
Dijete ubrzano i otežano diše, šišti (svira) i kašlje, nerijetko dugotrajno i uporno. Napad obično počinje naglo, pa dijete brzo stigne kod pedijatra.
Blaži oblici alergijske astme se nekada “provuku”, pa se dijagnoza postavi tek posle ispitvanja dugotrajnog i dosadnog kašlja.
Obično se prvo isključe infektivni uzroci, pa se pokaže da dijete ima neotkrivenu alergiju sa povremenim napadima bronhoopstrukcije.
DA LI JE SVAKA ASTMA – ALERGIJSKA ASTMA?
Kako se postavlja dijagnoza?
Kada se radi o tipičnim slučajevima, svaki dobro edukovan pedijatar može da postavi dijagnozu dječje astme.
Ali, to ne znači da je astma alergijska.
Zato se dijete upućuje na alergološko ispitivanje, koje će pokazati da li postoji alergija.
Postoje i testovi koji ispituju funkciju pluća (spirometrija) kod djece, pa se i prikrivena asma može otkriti.
Svi ovi testovi su rutinski, mogu se brzo obaviti, pa kad se posumnja na astmu, put do dijagnoze obično nije dug.
Izvor: Moj pedijatar
